در دنیای امروز، دیگر هیچ کس نمی‌تواند از اینترنت چشم پوشی کند و می‌توان گفت که اینترنت به یکی از ضروری‌ترین نیازهای ما تبدیل شده است. از انجام کارهای روزمره گرفته تا مدیریت کسب‌وکارها، اینترنت نقش کلیدی در زندگی ما ایفا می‌کند. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که این اتصال چگونه برقرار می‌شود؟ یکی از اجزای مهم این فرایند، دستگاهی به نام روتر است. روترها، قلب تپنده شبکه‌های اینترنتی هستند. اما اینکه چگونه روتر این کار را انجام می‌دهد و یا مزایا و معایب آن چیست تنها بخشی از نکاتی است که امروز به بررسی آن ها خواهیم پرداخت. اگر تا به حال درباره تفاوت روتر و مودم، نحوه انتخاب بهترین روتر برای خانه یا محل کار کنجکاو بوده‌اید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. دنیای شبکه‌ها با عملکردی جذاب پیش روی شماست.

روتر

روتر چیست؟

در پاسخ به سوال روتر چیست باید بگوییم، روتر (Router)یا مسیریاب یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های شبکه است که وظیفه آن هدایت داده‌ها بین شبکه‌های مختلف است. روتر نقش کلیدی در برقراری ارتباط بین دستگاه‌های داخل یک شبکه و اتصال آن‌ها به اینترنت ایفا می‌کند. روتر داده‌ها را به شکل بسته‌هایی دریافت کرده و با استفاده از آدرس‌های IP مقصد، آن‌ها را به سمت شبکه موردنظر هدایت می‌کند. این فرآیند به نام مسیریابی (Routing) شناخته می‌شود. در واقع، روتر همانند یک واسطه عمل می‌کند که داده‌ها را به مسیر صحیح می‌فرستد تا به مقصد برسند. روترهای خانگی اغلب به مودم متصل می‌شوند تا اینترنت را در میان دستگاه‌های مختلف توزیع کنند. در محیط‌های بزرگ‌تر، مانند ادارات یا سازمان‌ها، روترهای پیشرفته‌تر برای مدیریت شبکه‌های پیچیده‌تر استفاده می‌شوند.

تفاوت روتر و سوئیچ چیست؟

روتر و سوئیچ دو دستگاه مهم در شبکه‌های کامپیوتری هستند که هر یک وظایف و کاربردهای خاص خود را دارند. درک تفاوت‌های آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای شبکه خود داشته باشید. روتر دستگاهی است که برای اتصال شبکه‌های مختلف به یکدیگر طراحی شده است. وظیفه اصلی آن، مدیریت انتقال داده‌ها بین این شبکه‌ها است. به عنوان مثال، روتر می‌تواند شبکه خانگی شما را به اینترنت متصل کند و با استفاده از آدرس‌های IP، داده‌ها را به مقصد مورد نظر هدایت کند. این دستگاه در لایه شبکه (لایه سوم مدل OSI  )عمل می‌کند و اغلب دارای ویژگی‌های امنیتی مانند فایروال، ترجمه آدرس شبکه (NAT)، و پشتیبانی از VPN است که امنیت و کنترل بیشتری بر ترافیک شبکه فراهم می‌آورد.

در مقابل، سوئیچ برای اتصال دستگاه‌های موجود در یک شبکه داخلی (LAN) استفاده می‌شود. این دستگاه داده‌ها را میان کامپیوترها، پرینترها و سایر تجهیزات موجود در همان شبکه به‌صورت بهینه منتقل می‌کند. سوئیچ در لایه پیوند داده (لایه دوم مدل OSI )فعالیت می‌کند و از آدرس‌های MAC برای ارسال داده‌ها به دستگاه‌های مقصد استفاده می‌کند. برخلاف روتر، سوئیچ بیشتر بر افزایش سرعت و بهره‌وری ارتباطات داخلی متمرکز است و ویژگی‌های امنیتی پیشرفته‌ای ندارد. برای ساده‌تر کردن موضوع، می‌توان گفت که روتر نقش پلی میان شبکه‌های مختلف را دارد، در حالی که سوئیچ مانند یک مرکز توزیع داخلی عمل می‌کند و ارتباط میان دستگاه‌های موجود در یک شبکه را تسهیل می‌کند. هر دو دستگاه به‌طور مکمل برای ایجاد شبکه‌ای پایدار و کارآمد مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب بین روتر و سوئیچ به نوع نیاز شبکه شما و مقیاس آن بستگی دارد.


روتر چگونه کار می‌کند؟

همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم روترها با استفاده از فرآیند مسیریابی داده های مختلفی را در بین شبکه‌ها جابه جا می‌کند. داده‌ها در شبکه به صورت بسته‌های اطلاعاتی (Packets) منتقل می‌شوند. هر بسته شامل آدرس مبدأ، آدرس مقصد، و اطلاعات دیگر است. روتر این بسته‌ها را از دستگاه‌های متصل یا شبکه‌های دیگر دریافت می‌کند. در گام ابتدایی روتر آدرس مقصد بسته را بررسی می‌کند که معمولاً به صورت آدرس IP است. این آدرس مشخص می‌کند بسته باید به کدام دستگاه یا شبکه ارسال شود. در صورتی که آدرس آی پی به درستی وارد نشده باشد روتر پیغامی مبنی بر نادرست بودن آدرس مقصد به فرستنده نمایش خواهد داد. با استفاده از جدول مسیریابی (Routing Table)، روتر بهترین مسیر را برای ارسال بسته انتخاب می‌کند. این جدول شامل اطلاعاتی درباره مسیرهای موجود و اولویت‌بندی آن‌ها است. روتر از الگوریتم‌های مسیریابی برای تصمیم‌گیری سریع و بهینه استفاده می‌کند. پس از انتخاب مسیر، روتر بسته را به دستگاه یا روتر بعدی هدایت می‌کند. این فرآیند تا رسیدن بسته به مقصد نهایی ادامه می‌یابد. در فرآیند ارسال، روتر ترافیک شبکه را کنترل می‌کند تا از بروز ازدحام جلوگیری شود. همچنین می‌تواند بسته‌ها را اولویت‌بندی کند تا داده‌های حساس (مانند تماس‌های صوتی یا ویدئویی) سریع‌تر منتقل شوند. به علاوه به دلیل فایروال بودن روترها، بسته های مشکوک و یا غیر مجاز مسدود خواهند شد. این ویژگی به افزایش امنیت کلی شبکه کمک شایانی خواهد کرد.


انواع روتر

روترها بر اساس نوع کاربرد و محیط استفاده به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند، اما در ابتدا باید اشاره کنیم که روترها برای عملکرد درست در ابتدا باید به مودم متصل شوند. این اتصال از دو روش اتصال با سیم و بی سیم صورت میگیرد که در ادامه بیشتر به جزئیات هر یک از آن ها پرداخته می شود.

  • روترهای بی‌سیم (Wireless Routers)

این روترها امکان اتصال دستگاه‌ها به شبکه را از طریق امواج وای‌فای فراهم می‌کنند. آن‌ها برای استفاده خانگی یا اداری کوچک بسیار محبوب هستند و قابلیت اتصال چندین دستگاه را به‌صورت بی‌سیم فراهم می‌کنند.

  • روترهای سیمی (Wired Routers)

این نوع روترها برای اتصال شبکه از طریق کابل‌های اترنت استفاده می‌شوند. اگرچه سرعت و پایداری بالایی دارند، اما به دلیل نیاز به کابل‌کشی، اغلب در شبکه‌های صنعتی یا محیط‌هایی که به امنیت بالاتر نیاز دارند، استفاده می‌شوند.

علاوه بر روترهای با سیم و بی سیم، روترهای پیشرفته تر و تخصصی تری نیز وجود دارد که پنج دسته اصلی تقسیم می شوند.

  • روترهای هسته‌ای (Core Routers)

این روترها در مراکز داده و شبکه‌های بزرگ به کار می‌روند و وظیفه مدیریت حجم عظیمی از داده‌ها و انتقال آن‌ها در ستون فقرات (backbone) شبکه را دارند. معمولاً توسط ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISP) و سازمان‌های بزرگ استفاده می‌شوند.

  • روترهای لبه‌ای (Edge Routers)

این نوع روترها در مرز شبکه‌های بزرگ قرار دارند و وظیفه اتصال شبکه داخلی به اینترنت یا دیگر شبکه‌های خارجی را بر عهده دارند. آن‌ها معمولاً با پروتکل‌های مختلفی کار می‌کنند تا ارتباط شبکه‌های متفاوت را ممکن سازند.

  • روترهای مجازی (Virtual Routers)

این روترها به جای سخت‌افزار فیزیکی، به‌صورت نرم‌افزاری در یک سرور اجرا می‌شوند. آن‌ها برای شبکه‌های مبتنی بر ابر و مجازی‌سازی طراحی شده‌اند و می‌توانند به‌صورت پویا در سیستم‌های مختلف مستقر شوند.

  • روترهای قابل حمل (Portable Routers)

این روترها کوچک و قابل حمل هستند و به کاربران امکان می‌دهند در سفر یا مکان‌هایی که اینترنت ثابت ندارند، با استفاده از سیم‌کارت یا وای‌فای عمومی به اینترنت دسترسی داشته باشند.

  • روترهای صنعتی (Industrial Routers)

طراحی شده برای محیط‌های سخت و صنعتی، این روترها اغلب در کارخانه‌ها، خطوط تولید و سیستم‌های اتوماسیون استفاده می‌شوند. آن‌ها معمولاً دارای مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی مانند دما و رطوبت هستند.


چه تفاوتی بین روتر و مودم وجود دارد؟

روتر و مودم هر دو اجزای ضروری در هر شبکه اینترنتی می‌باشند، اما وظایف مختلفی را در فرآیند اتصال به اینترنت انجام دارند. این دو دستگاه در بسیاری از موارد با هم اشتباه گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های کلیدی میان آن‌ها وجود دارد که درک آن‌ها برای استفاده بهینه از شبکه‌های خانگی و تجاری ضروری است. مودم، همانطور که از نامش پیداست، وظیفه اتصال شبکه شما به اینترنت را بر عهده دارد. این دستگاه از طریق ارتباط با ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP)، سیگنال‌های دیجیتال را از شبکه اینترنت دریافت کرده و آن‌ها را به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل می‌کند که برای دستگاه‌های شبکه شما قابل درک باشند. به عبارت دیگر، مودم در واقع دروازه‌ای است که اینترنت را به شبکه محلی شما متصل می‌کند. از سوی دیگر، روتر وظیفه مدیریت ارتباط میان دستگاه‌های مختلف در شبکه خانگی یا اداری شما را بر عهده دارد. روتر به چندین دستگاه مانند کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند و سایر وسایل متصل به اینترنت اجازه می‌دهد که از یک اتصال اینترنتی مشترک استفاده کنند. در حالی که هر دو دستگاه نقش کلیدی در برقراری اتصال اینترنتی دارند، برخی از ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) برای ساده‌سازی و کاهش نیاز به دستگاه‌های مختلف، مودم و روتر را در یک دستگاه واحد ترکیب می‌کنند. این دستگاه که به آن "مودم روتر" یا "گیت‌وی" گفته می‌شود، هم به عنوان مودم و هم به عنوان روتر عمل می‌کند. با استفاده از این دستگاه‌های ترکیبی، شما دیگر نیاز به خرید و نصب دو دستگاه مجزا ندارید و همه‌چیز در یک دستگاه جمع شده است.


کاربرد روتر در شبکه

اکنون که متوجه معنا و مفهوم و همچنین عملکرد روتر در شبکه شده‌اید باید کاربردهای آن را نیز به طور دقیق‌تری بشناسید. این دستگاه به‌طور کلی چندین کاربرد مهم در شبکه‌ها دارد که در جدول زیر به آن‌ها اشاره شده است. مزایای استفاده از router دلیل استفاده از آن را بیش از پیش برای شما توجیح می‌کند.

کاربرد

توضیحات


اتصال شبکه‌ها به یکدیگر


روترها ارتباط میان شبکه‌های   مختلف را برقرار می‌کنند. این دستگاه‌ها می‌توانند شبکه‌های محلی (LAN) را به شبکه‌های گسترده   (WAN) و   اینترنت متصل کنند.

مدیریت ترافیک داده‌ها


روتر وظیفه مدیریت و هدایت   ترافیک داده‌ها در شبکه را بر عهده دارد. این دستگاه با استفاده از جداول مسیریابی، بسته‌های داده را به مقصدهای صحیح هدایت می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود   تا داده‌ها به‌طور کارآمد و سریع در شبکه منتقل شوند.

امنیت شبکه


روتر می‌تواند به‌عنوان یک   فایروال عمل کند و ترافیک ورودی و خروجی شبکه را کنترل کند. این ویژگی امنیتی مانع از دسترسی‌های غیرمجاز به شبکه داخلی می‌شود و از حملات مخرب جلوگیری می‌کند. در شبکه‌های حساس و سازمانی، این قابلیت از اهمیت بالایی برخوردار است.

تقسیم اتصال اینترنت


در شبکه‌های خانگی یا کوچک، روتر به چندین دستگاه اجازه می‌دهد تا از یک اتصال اینترنتی واحد استفاده کنند. روتر با تخصیص آدرس‌های IP داخلی به دستگاه‌های مختلف، اینترنت را به‌طور مؤثر میان آن‌ها تقسیم می‌کند.

پشتیبانی از VPN


روترهای تجاری و پیشرفته می‌توانند ارتباطات امن بین شبکه‌های مختلف از طریق VPN (شبکه خصوصی مجازی) را برقرار کنند.

مدیریت کیفیت سرویس (QoS)


روترهای پیشرفته قادرند ترافیک شبکه را بر اساس اولویت‌ها مدیریت کنند. این ویژگی که به آن QoS گفته می‌شود، به روتر این امکان را می‌دهد که ترافیک‌هایی مانند تماس‌های صوتی و ویدیویی یا بازی‌های آنلاین را اولویت‌بندی کرده و از اختلالات شبکه جلوگیری کند.

اتصال شبکه‌های بی‌سیم


روترهای بی‌سیم، علاوه بر اتصال شبکه‌های سیمی، به‌عنوان نقطه دسترسی بی‌سیم (Access Point) عمل کرده و اجازه می‌دهند تا دستگاه‌های موبایل و دیگر دستگاه‌های بی‌سیم به شبکه متصل شوند.


معایب استفاده از router

اگرچه روترها ابزارهای مهمی در شبکه‌ها هستند و مزایای زیادی دارند، اما مانند هر دستگاه دیگری معایبی دارند که بهتر است پیش از تهیه از آن‌ها مطلع شوید.

  • هزینه‌های بالا : برخی از روترهای پیشرفته و قدرتمند می‌توانند هزینه بالایی داشته باشند، به ویژه برای شبکه‌های بزرگ یا سازمان‌ها که نیاز به روترهای صنعتی دارند. علاوه بر هزینه خرید، ممکن است هزینه‌های نگهداری و پشتیبانی نیز وجود داشته باشد.
  • پیچیدگی در پیکربندی : پیکربندی و تنظیمات روتر به ویژه برای کاربران غیرحرفه‌ای می‌تواند پیچیده باشد. برای تنظیمات پیشرفته مانند مسیریابی، امنیت یا VPN، نیاز به دانش فنی و تجربه خاصی است.
  • اختلال در عملکرد با ترافیک بالا : در صورت وجود ترافیک زیاد در شبکه، روتر ممکن است عملکرد مطلوبی نداشته باشد. این می‌تواند منجر به کاهش سرعت اینترنت، تاخیر در ارسال داده‌ها و حتی قطعی‌های موقت شود.
  • نیاز به بروزرسانی مداوم : روترها نیاز به بروزرسانی‌های منظم دارند تا از نظر امنیتی و عملکردی به‌روز بمانند. عدم بروزرسانی منظم ممکن است باعث آسیب‌پذیری‌های امنیتی شود و شبکه را در معرض حملات هکری قرار دهد.
  • محدودیت پوشش بی‌سیم : روترهای بی‌سیم ممکن است محدودیت‌هایی در پوشش‌دهی داشته باشند. در محیط‌های بزرگ یا خانه‌های چند طبقه، سیگنال وای‌فای روتر ممکن است ضعیف باشد یا نتواند تمام نقاط مورد نیاز را پوشش دهد. برای حل این مشکل نیاز به استفاده از تقویت‌کننده‌های سیگنال یا روترهای اضافی است.
  • مسائل امنیتی : اگر روتر به درستی پیکربندی نشود، می‌تواند به یک هدف بالقوه برای حملات سایبری تبدیل شود. مسائل امنیتی مانند عدم تغییر پسورد پیش‌فرض، آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری یا تنظیمات اشتباه می‌توانند دسترسی غیرمجاز به شبکه را فراهم کنند.



بهترین روترها از نظر برند

اگر قصد خرید روتر را دارید، بهتر است با انواع کمپانی‌های سازنده آن و ویژگی‌های محصولات هر کدام آشنا شوید تا بتوانید گزینه‌ای مناسب با نیازهای خود انتخاب کنید.

  • روتر میکرو تیک

 روتر میکروتیک به عنوان یکی از بهترین و معروف‌ترین کمپانی‌های ساخت روتر است که در صنعت تجهیزات شبکه فعالیت می‌کند. محصولات میکروتیک به ویژه در میان کاربران حرفه‌ای و شرکت‌ها به دلیل قابلیت‌های گسترده و انعطاف‌پذیری بالا محبوب هستند. با توجه به ویژگی‌های برتر می‌توان گفت قیمت روتر میکروتیک بسیار مناسب است.

  • روتر سیسکو

روترهای سیسکو یکی از پیشرفته‌ترین و پرکاربردترین روترهای موجود در بازار هستند که توسط شرکت سیسکو تولید می‌شوند. این روترها به دلیل قابلیت‌های گسترده و کیفیت بالای خود در شبکه‌های بزرگ، سازمان‌ها و شرکت‌های جهانی بسیار محبوب هستند. انواع روتر سیسکو معمولاً برای مسیریابی داده‌ها بین شبکه‌های مختلف، مدیریت ترافیک شبکه، و افزایش امنیت طراحی شده‌ است.

  • روتر تی پی لینک

روترهای تی پی لینک (TP-Link) یکی از محبوب‌ترین و معتبرترین برندها در بازار تجهیزات شبکه هستند. این برند چینی با ارائه محصولات متنوع، از جمله روترهای بی‌سیم و سیمی، توانسته جایگاه خوبی در میان کاربران خانگی و تجاری پیدا کند. روترهای تی پی لینک برای استفاده خانگی و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط مناسب هستند و معمولاً با قیمت‌های مقرون به‌صرفه عرضه می‌شوند.


جمع بندی

در این مطلب تلاش کردیم تا مفهوم روتر و نحوه اتصال اینترنت توسط آن را به‌خوبی توضیح دهیم. در نهایت، باید اشاره کنیم که فرقی نمی‌کند شما چه دستگاهی دارید؛ برای اتصال آن به اینترنت، به هر حال نیاز به استفاده از Router خواهید داشت. اگر نمی‌خواهید برای خرید روتر هزینه زیادی پرداخت کنید، می‌توانید به راحتی از محصولات استوک با کیفیت بالا استفاده کنید. همانطور که برای دستگاه‌های استوک نظیر لپ‌تاپ استوک، کیس استوک، مانیتور استوک و ال این وان استوک فروشگاه یوآل استوک موجود است، منابعی معتبر برای خرید روتر استوک نیز وجود دارد. استفاده از محصولات استوک به شما این فرصت را می‌دهد تا بهترین کیفیت و قیمت را در اختیار داشته باشید و نیازی به پرداخت هزینه‌های بالای محصولات نو نخواهید داشت.


سوالات متداول

چه زمانی به روتر نیاز داریم؟

در صورتی که قصد اتصال به اینترنت را داشته باشید و یا به دنبال انتقال اطلاعات در میان دستگاه‌های مختلف باشید، به روترها نیاز خواهید داشت.

روتر وای فای چیست؟

روتر وای فای دستگاهی است که امکان اتصال بی‌سیم دستگاه‌ها به اینترنت را فراهم می‌کند و داده‌ها را از طریق امواج رادیویی ارسال می‌کند.

فرق مودم و روتر چیست؟

مودم دستگاهی است که اینترنت را از ارائه‌دهنده خدمات (ISP) دریافت کرده و به شبکه خانگی منتقل می‌کند، در حالی که روتر ترافیک اینترنت را بین دستگاه‌های مختلف شبکه تقسیم و مدیریت می‌کند.

چه نوع روتری برای من مناسب است؟

نوع روتر مناسب بستگی به نیاز شما دارد. اگر برای خانه یا دفتر کوچک به دنبال اتصال ساده هستید، یک روتر Wi-Fi 5 یا Wi-Fi 6 معمولی کافی است. برای خانه‌های بزرگ‌تر یا دفاتر با نیاز به پوشش بیشتر، روترهای Mesh یا روترهای با پشتیبانی از Wi-Fi 6 مناسب‌تر هستند. همچنین، اگر نیاز به سرعت بالاتر و امنیت بیشتر دارید، روترهایی با ویژگی‌هایی مانند VPN و پشتیبانی از امنیت پیشرفته گزینه‌های خوبی می‌باشند.